Muôn vàn kiểu 'khách mời' trong lịch sử Copa America

LĐBĐ Nam Mỹ (CONMEBOL) luôn tự hào về Copa America, giải đấu của các đội tuyển lâu đời nhất thế giới. Năm 1993, CONMEBOL bắt đầu mời các đội tuyển không thuộc Nam Mỹ để giải đấu thêm phần cạnh tranh. Và trong lịch sử đã có rất nhiều câu chuyện thú vị về các đội tuyển khách mời.

Ban đầu CONMEBOL tính chỉ mời các quốc gia gần gũi về mặt địa lý và văn hóa tham dự Copa America. Chính vì thế, Mỹ và Mexico là những khách mời đầu tiên và cũng thường xuyên nhất của sân chơi này. Sau đó, CONMEBOL dần mở rộng thành phần khách mời thêm ra các châu lục khác. Sự thay đổi này cũng một phần vì Mỹ đã nhiều lần từ chối. Trong suốt giai đoạn từ năm 1997-2007, lần nào CONMEBOL cũng mời Mỹ nhưng họ thường xuyên không thể tham dự vì Copa America chồng chéo với lịch thi đấu tại giải bóng đá nhà nghề MLS của nước này. Hay như năm 2001, Canada cũng là một vị khách mời đặc biệt. Đội bóng Bắc Mỹ đã chuẩn bị mọi thứ nhưng lại rút lui ngay trước thềm khai mạc giải vì lý do an ninh. 

Năm 2011, đội bóng mạnh của châu Á khi ấy là Nhật Bản (từng tham dự Copa America lần đầu năm 1999) cũng đã rút lui vì gặp khó khăn trong việc triệu tập các tuyển thủ đang thi đấu tại châu Âu về nước sau trận động đất và sóng thần Tohoku. Sau đó 4 năm, Samurai xanh tiếp tục từ chối lời mời của CONMEBOL vì việc dự Copa America khiến nhiều tuyển thủ của họ quá tải. Trung Quốc cũng từ chối tham dự Copa America 2015 do vòng loại World Cup 2018 diễn ra vào cùng thời điểm. Cột mốc đánh dấu sự trở lại của Chú Sam tại Copa America là ngày 30/10/2006 khi LĐBĐ Mỹ chấp nhận lời mời tham gia giải đấu năm 2007, chấm dứt 12 năm vắng bóng. 

Có lẽ, vì không phải lúc nào cũng thiết tha với giải đấu, nên các khách mời thường thi đấu chưa thật sự máu lửa, họ hiếm khi tiến sâu vào giải, trừ Mexico, Honduras và Mỹ. Trong lần đầu tiên có khách mời khi giải đấu được tổ chức tại Ecuador (1993), nếu Mỹ bị loại ngay từ vòng bảng thì Mexico gây bất ngờ lớn khi lọt vào tới trận chung kết và thua Argentina 1-2. Đến năm 1995, khách mời vẫn là Mexico (tứ kết) và Mỹ (hạng tư).

Người đánh bại El Tri ở tứ kết trên loạt đá luân lưu đầy may rủi chính là Mỹ. 

Đến năm 1997, khi Mỹ từ chối tham dự, Costa Rica đã cùng Mexico làm khách mời ở Copa America được tổ chức tại Bolivia. Tuy nhiên, Costa Rica đã không để lại dấu ấn gì khi bị loại từ vòng bảng còn Mexico hạ gục Peru 1-0 trong trận tranh hạng ba. 2001 có lẽ là năm thành công nhất của các đội tuyển khách mời khi cả Costa Rica (lần thứ 2 tham dự), Honduras (lần đầu) lẫn Mexico (dự giải lần thứ 5 liên tiếp) đều đạt những dấu ấn đặc biệt. Nếu Costa Rica lọt vào tứ kết, Honduras giành vị trí thứ ba thì El Tri lại giành ngôi á quân lần thứ 2 trong lịch sử tham dự Copa America.

Trong trận chung kết, họ thua chủ nhà Colombia 0-1 với bàn thắng duy nhất của Ivan Cordoba. Đây cũng là giải đấu đầu tiên CONMEBOL mời 3 đội tuyển tham dự.

Đến năm 2004, hai vị khách mời quen thuộc là Costa Rica và Mexico đều dừng chân ở tứ kết. Ba năm sau, El Tri gây ấn tượng bằng đội hình rất mạnh được dẫn dắt bởi HLV Hugo Sanchez. Mexico kết thúc vòng bảng với vị trí thứ nhất, trên cả ứng viên số 1 Brazil rồi vùi dập Paraguay 6-0 ở tứ kết. Song, El Tri đã thua Argentina của Juan Riquelme và Lionel Messi 0-3 ở bán kết và giành hạng ba chung cuộc sau khi thắng Uruguay 3-1.

Năm 2011, hai vị khách mời quen thuộc là Costa Rica và Mexico đều bị loại từ vòng bảng. 4 năm sau, lần thứ hai liên tiếp El Tri không vượt qua vòng bảng Copa America, còn Jamaica ra mắt không thành công. Tương tự là ở giải đấu năm 2016, 4/6 đội khách mời bị loại ngay từ vòng bảng. Đến đội có thói quen lọt vào sâu giải là Mexico cũng dừng chân tại tứ kết, còn đội khách mời chủ nhà Mỹ thì giành hạng tư.

Với thành tích như thế, thì liệu giới mộ điệu có thể chờ đợi những bất ngờ từ hai đội tuyển khách mời là Nhật Bản và Qatar tại giải đấu năm nay?